Je zult toch maar gezegend zijn met zo’n verteltalent als Fernand Dacquin! En je zult ook maar na jarenlang rondstruinen in de wereld van toerisme en gedistilleerd een enorme bak hele en halve verhalen, aantekeningen en anekdotes op voorraad hebben! Geweldig rijk natuurlijk om uit te putten voor een geheel nieuw en totaal anders boek rondom het thema whisky – en dat is dan ook precies wat Fernand Dacquin heeft gedaan. Tot mijn grote genoegen, mag ik wel zeggen, want het is een heerlijk en vlot leesbaar boek geworden, dat ik maar moeilijk kon wegleggen, zeker ook door de humoristische stijl, de onverhoedse, Vlaamse insteek en de overduidelijke liefde voor het hoofdonderwerp.
Fernand Dacquin is sinds jaar en dag verslingerd aan de whisky en dan vooral aan alle wetenswaardigheden daarvan. Menig ‘dram’ zal in loop der jaren zijn Quaich (1) gepasseerd zijn. Kenners weten hoe groot je geheugen moet zijn om zoveel achtergronden en feiten te beheren! Zoveel eer heeft hij daarmee inmiddels ingelegd, dat hij niet alleen het International Malt Whisky Festival Gent (mede) organiseert en deelneemt aan het International Whisky Festival in Den Haag, maar tevens een jaar of 10 geleden eervol werd benoemd tot ’Keeper of the Quaich’ (2).
In totaal omvat het handzame boekwerk 384 bladzijden vol verhalen en boeiende wetenswaardigheden, op Vlaams-humoristische wijze verteld, voorzien van talloze foto’s en illustraties, die allemaal sepiakleurig zijn afgedrukt (wat zeer stijlvol en sfeerverhogend werkt, alsof je daadwerkelijk in een door verbrande turf beroete distilleerderij zit, of omringd bent door die geheimzinnige schimmellaag op wanden en gevels van rijpingsmagazijnen). Van alles komt er werkelijk langs, zolang het maar ‘whisky’ als trefwoord heeft. Het gaat over boeiende personen uit heden en verleden, zowel historische gebruikers als producenten, distilleerderijen uit ‘binnen’- en buitenland. Gebruiksvoorwerpen, eenheden en maten, alcoholgehaltes, vaten, stookketels: ze komen allemaal langs. Maatschappelijke begrippen en problemen, regelgevingen en nieuwlichterijen worden evenmin vergeten. Zelfs een minicursus Gaelisch is niet vergeten. Tenslotte nog enkele hoofdstukken over onze neus, het spugen, de (zogenaamde) kenners, de kater-komt-later, en een korte blufcursus. Mijn persoonlijke favoriete verhalen zijn: de beroemde toespraak door Noah Sweat in Mississippi, toen nog ‘drooggelegd’, hoewel de meeste Staten daarvan allang waren vrijgesteld; de Excisemen (Accijns-inners); Muckle Flugga over de Whisky die ‘niemand’ kent; Coburg 1830, de advertentiestunt over de ‘allereerste Belgische whisky’; Towser en Shortie (voor de dierenliefhebbers); en niet te vergeten: Fernand schitterende belegging, zijn eigendom op Islay.
Een verrukkelijke caleidoscoop van fijne verhalen, zonder de gebruikelijke wetenschappelijke feiten en veronderstellingen, productievolumes en dergelijke, en ook proefnotities, die menig ander whiskyboek vullen. Juist ook voor niet-liefhebbers van whisky is dit een plezierig en plezant boek om flink wat uren mee door te brengen, zolang je maar van warme verhalen houdt. En dat allemaal voor, omgerekend, zo’n 18 cent per verhaal of anekdote – daar kan geen (verondersteld zuinige) Schot bezwaar tegen hebben! (3)
Er staat een inkijkexemplaar op Bol.com
1) Quaich
Een plat schoteltje om whisky uit te proeven. In de loop der tijd uitgegroeid van een eenvoudig houten exemplaar tot edelmetalen ceremoniële kanjers. Altijd voorzien van twee handvatten, om het ding makkelijk vast te houden, of goed door te kunnen geven aan de volgende nipper in de kring. Er is veel meer leuks over te vertellen, maar dat laat ik graag over aan Fernand zelf in zijn boek, in het hoofdstuk over deze ‘Beker van Vriendschap’.
2) Keeper of the Quaich
Toen eind vorige eeuw de whisky-wereld in een aanzienlijke dip zat, besloot een groep distilleerderijen om een exclusieve club op te richten ter promotie (ende vermaek, ongetwijfeld). Iedereen die iets goeds betekent, of zich inspant, voor de whisky, kan tot lid worden gekozen door de bestaande Keepers. Leden komen vanuit de industrie zelf en van daarbuiten, zoals kunstenaars en journalisten/schrijvers. Inmiddels bestaan er zo’n kleine 3000 leden (dus zo erg exclusief is een lidmaatschap nou ook weer niet…). Ook hier geldt: lees het verhaal van Fernand hierover.
3)Het boek omvat namelijk 111 verhalen/anekdotes. Geen toeval waarschijnlijk, want 111 is in alcoholtermen een magisch getal: 111 alcohol proof komt overeen met 63,4 alcohol by volume (ABV). Gewoon ooit empirisch uitgedokterd als het beste percentage om nieuwgestookte spirit in de vaten te gieten en te laten rijpen. ABV is de moderne eenheid, ‘proof’ de oude. Maar weer: lees Fernands boek, hoofdstuk 49.
Het Whisky boek – Fernand Dacquin – Uitgeverij Lannoo – ISBN 9789401469036 – €19,99
Deze recensie is ook verschenen op Kookboekennieuws.nl