Gelukkig verschijnt er zo nu en dan een boek waarvan je denkt: ja, dat ontbrak eigenlijk nog in ‘t rijtje. Immers, waar bleef toch dat goede route-overzicht van Nederlandse en Belgische wijnen, waar die de laatste jaren toch sterk in opkomst kwamen? Reis- en verblijfboeken over diverse landen en wijngebieden waren er al, zie bijv. de beide Lonely Planets boeken hierover: de Wereldversie Wijnroutes van de Wereld of de Europaversie Wijnroutes Europa, die wij eerder bespraken. Maar over de Lage Landen, ho maar.
Tot nu dan, want nu is dit fijne boek uitgekomen met zo’n 30 Wijngaarden in Nederland en België, plus enkele stadswijngaarden. Per streek bezocht de schrijfster enkele wijngaarden, die allemaal uitblinken door een persoonlijk verhaal en een gedreven instelling van de eigenaren. Iedereen zal allicht wel verwachten dat Limburg en Noord-Brabant goed vertegenwoordigd zijn in dit boek. Dat klopt ook wel, maar dat in het oosten en noorden van Nederland evengoed wijngaarden zijn aangelegd die inmiddels flink produceren, dat zult u niet zo gauw vermoed hebben. Zelfs tot op Texel kun je een wijngaard aantreffen! Natuurlijk zijn er specifieke problemen te overwinnen om überhaupt wijn te produceren in onze noordelijke streken, maar met het verbeteren van de methoden en onder invloed van een gewijzigd klimaat blijkt er toch steeds meer mogelijk. Alle wijngaarden hebben wel met zaken te maken als vocht (teveel of te weinig), of schimmels, of meeldauw, en dergelijke. Alle enthousiaste wijnbouwers hebben oplossingen hiervoor moeten vinden, daarbij geholpen door het kweken van zogeheten nieuwe druivenrassen met hogere weerstand tegen ziekten en aantastingen. De schrijfster legt dit allemaal overzichtelijk uit, net als de verschillen tussen klassieke druiven en de resistente rassen, en wat het begrip BOB inhoudt (Beschermde Oorsprong Benaming, zeg maar een kenmerk van herkomst, zoals dat in andere wijnlanden allang wordt gehanteerd).
De schrijfster is Barbara Haverkamp, die haar sporen in marketing heeft verdiend en met diverse wijndiploma’s op zak helemaal in de wijn is ‘ondergedoken’. Passie en tot werk uitgegroeide liefhebberij hebben tot dit boek geleid, in het besef dat de begrippen ‘lokaal product’ en ‘duurzaamheid’ steeds belangrijker worden in onze samenleving en daarom ook de lokaal geproduceerde wijnen.
In haar boek belicht de schrijfster de verschillen tussen België en Nederland en geeft aandacht aan de kwaliteit en kwantiteit van de wijnen. Dat laatste mag ook wel, want al zijn beide laatste kenmerken sterk gestegen, toch beslaat de hoeveelheid geproduceerde wijn slechts enkele miljoenen liters en loopt de binnenlandse consumptie nog ver achter bij de buitenlandse wijnen (ong. 1% daarvan). Reden te meer om onze lage landen trots een flinke duw in de rug te geven! En dat doet de schrijfster dan ook. Zij geeft per wijngaard in vlotte stijl inzicht in de geschiedenis van het bedrijf en allicht in de achtergrond van de eigenaars, geeft aan welke druiven geteeld worden en welke wijnen hiervan worden vervaardigd. Specifieke eigenaardigheden komen aan bod, de wijze van telen worden behandeld, en ook wordt duidelijk hoe en wanneer de wijngaard in kwestie te bezoeken is en wat zoal de mogelijkheden daarbij zijn. Bij sommige bedrijven kun je ook overnachten, of een rondleiding of proeverij, of eet- en drinkgelegenheid. Maar het varieert sterk per wijngaard, dus heel terecht worden de websites en adressen vermeld, zodat belangstellenden vooraf kunnen nagaan wat er mogelijk is, en ook of er plaats is (dus meestal: reserveren!). Ook voor de aanschaf van hun producten neem ik aan dat de website de aangewezen weg is, hoewel dit niet apart vermeld wordt. Maar in de slijterij zal niet elke nationale wijn zomaar voorhanden zijn. Navragen bij de wijnerij dus.
Er bestaan ook wel degelijk voortrekkers voor de Nederlandse en Belgische wijn! Zo komt een zestal sommeliers en wijndocenten aan het woord, dat de nodige geestdrift bij ons nader opwekt. Een trefwoordenlijst besluit dit fraai opgemaakte boek, op handzaam formaat (25 x 18 cm), 200 pagina’s.
Wijnroutes Nederland & België Barbara Haverkamp – Kosmos Uitgevers – ISBN 978 90 215 8348 8 – €22,50